zarf fiil örnekleri ne demek?

Zarf-Fiil (Ulaç) Örnekleri

Zarf-fiiller (ulaçlar), fiil kök veya gövdelerine getirilerek oluşturulan, cümlede zarf görevinde kullanılan kelimelerdir. Fiillerin nasıl, ne zaman veya hangi koşulda yapıldığını belirtirler. İşte bazı zarf-fiil örnekleri ve açıklamaları:

  • -ken: Fiilin yapıldığı zamanı belirtir.

    • Örnek: "Gülerken gözlerinden yaş geldi." (Gülme eyleminin yapıldığı zaman)
  • -alı/-eli: Fiilin başlamasından sonra geçen süreyi belirtir.

    • Örnek: "Buraya geleli çok değişmişsin." (Gelme eyleminin başlamasından sonra geçen süre)
  • -madan/-meden: Fiilin yapılma şeklini (olumsuzluk anlamı katarak) belirtir.

    • Örnek: "Hiç duraksamadan konuştu." (Konuşma eyleminin yapılma şekli)
  • -ınca/-ince/-unca/-ünce: Fiilin yapıldığı zamanı veya bir eylemin diğerinden hemen sonra gerçekleştiğini belirtir.

    • Örnek: "Eve varınca beni ara." (Arama eyleminin yapılacağı zaman)
  • -ıp/-ip/-up/-üp: Fiilin yapılış şeklini veya bir eylemin diğerinden önce yapıldığını belirtir.

    • Örnek: "Koşup yanıma geldi." (Gelme eyleminin yapılma şekli)
  • -arak/-erek: Fiilin yapılış şeklini belirtir.

    • Örnek: "Şarkı söyleyerek yürüdü." (Yürüme eyleminin yapılma şekli)
  • -dıkça/-dikçe/-dukça/-dükçe/-tıkça/-tikçe/-tukça/-tükçe: Fiilin sürekliliğini veya bir şeyin olmasıyla başka bir şeyin de olduğunu belirtir.

    • Örnek: "Çalıştıkça başarılı olacaksın." (Başarılı olma eyleminin koşulu)
  • -casına/-cesine: Fiilin yapılış biçimini, bir şeye benzer şekilde olduğunu belirtir.

    • Örnek: "Aslan gibi kükrercesine bağırdı." (Bağırma eyleminin yapılış biçimi)
  • -maksızın/-meksizin: Fiilin yapılma şeklini (olumsuzluk anlamı katarak) belirtir. "-madan/-meden" ile aynı anlama gelir.

    • Örnek: "Hiç tereddüt etmeksizin atladı." (Atlama eyleminin yapılma şekli)
  • -a/-e: Fiillerin tekrarını veya sürekliliğini belirtir.

    • Örnek: "Güle güle geldi." (Gelme eyleminin sürekliliği ve şekli)
  • -r...-maz: İki eylemin aynı anda olduğunu veya birbiri ardına gerçekleştiğini belirtir.

    • Örnek: "Gelir gelmez uyudu." (Uyuma eyleminin gerçekleştiği zaman)

Bu örneklerde görüldüğü gibi, zarf-fiiller fiillere gelerek cümleye zaman, durum, neden-sonuç gibi anlamlar katar ve fiillerin nasıl, ne zaman, neden veya hangi koşulda yapıldığını belirtir.

İlgili terimler: